Vergeten groente 2.0
Onlangs waren de kleinkinderen bij ons en liep mijn vierjarige kleinzoon bijna tegen de Brandnetel aan (ja, die groeien gewoon bij ons). Ik vertelde hem dat hij voorzichtig moest zijn, omdat de Brandnetel prikt. Zijn reactie; ‘Maar kan de Brandnetel wel in de thee?’. Ach, dan smelt ik weer. En natuurlijk heb ik hem uitgelegd dat de Brandnetel in de thee kan en dat het een nuttige plant is.
Mooi hoe hij de Brandnetel nu feilloos herkent en daar zijn eigen draai aangeeft. Ook zijn zusje is een echte plantenfanaat. Al jaren gaat ze bij ons niet weg zonder eerst Munt en andere plantjes geplukt te hebben voor de thee.
Met de kids rondwandelen door de tuin is een feestje. Bij iedere plant vragen ze of je die kunt eten. En ik laat ze vanzelfsprekend aan de planten ruiken en er van proeven. Heerlijk zoals ze interesse hebben in de planten en nog zo betrokken zijn bij de natuur. En het nut van de planten ook op zo’n natuurlijke manier oppakken. Het maakt mij blij.
Blij dat kinderen deze belangstelling en interesse hebben en het willen leren. Hoeveel volwassenen kennen nog het gebruik van wilde planten (ook wel onkruid genoemd in deze huidige tijd)? Toevallig ken ik er wel aardig wat, maar dat is niet echt de algemene standaard.
De meeste mensen weten het niet. Ze hebben het niet meer geleerd, omdat er een tijdperk kwam dat men het niet meer nodig vond om deze kennis door te geven. We hebben nu eenmaal fabrieken en supermarkten die in onze voedselbehoefte voorziet. Tja, maar niet in onze behoefte aan voeding. Het voedt ons namelijk niet en dat doen de wilde planten wel.
En waarom groente halen van de andere kant van de aarde, terwijl het gewoon om ons heen groeit. Zelfs met de nattigheid en slakkenplagen.
Vroeger wisten ze het wel. In de tijd voor de koelkasten, diepvriezen en grootschalige voedingsindustrie. Als aan het einde van de winter de voedselvoorraden opraakten dreigde er bij een voedseltekort ook een vitamine- en mineralentekort. Denk hierbij aan scheurbuik. Gelukkig wisten ze toen welke planten ze in het vroege voorjaar al konden ooogsten om de tekorten aan te vullen.
Ook andere stoffen in de plant hebben vaak goede eigenschappen. Zo hebben bitterstoffen een goed effect op de spijsvertering en helpt inuline het darmmicrobioom op orde te houden. Flavonoïden werken onder andere als een antioxidant en slijmstoffen helpen overtollige slijm af te voeren, herstellen de slijmvliezen en kunnen helpen bij ontstekingen.
Wilde planten zijn in mijn visie gratis groente, beter gezegd superfoods, met veel voedingswaarde. Alleen zijn de meeste mensen ze vergeten. Vergeten groente 2.0. Ik hoop dat jullie snappen (de meeste wel ga ik vanuit) dat hier nog heel veel winst te behalen valt.
Ik zal er een paar hieronder benoemen:
Zevenblad
Inhoudsstoffen o.a. veel vitamine C, caroteen, mineralen (kalium, calcium, magnesium, silicium), flavonoïden, bitterstof.
Al heel veel jaren vertel ik over het nut van Zevenblad en hoe die als groente te gebruiken is.
Zevenblad is eigenlijk een superfood. De jongere, frisgroene bladeren zijn het beste te gebruiken. Verwijder van de oudere bladeren in ieder geval de steeltjes. Oudere bladeren bevatten wel meer silicium.
De smaak van Zevenblad is lekker. Het heeft een wat kruidige smaak en is ook goed te gebruiken in de thee en erg lekker in een eigen gemaakte kruidenboter.
Verder is er bijna iedere dag wel wat lekkers te maken met Zevenblad; een quiche, stamppot, eiergerecht, soep, salade, als spinazie, pesto, op brood, als groentevulling en het is ook zeer goed voor in de smoothie.
Klagen dat je Zevenblad in je tuin hebt, is er dus niet meer bij. Gewoon lekker opeten. Smullen maar!
Winterpostelein
Inhoudsstoffen o.a. vooral vitamine (C) en mineralen (magnesium, calcium, ijzer).
Winterpostelein is een mals en voedzaam plantje dat vroeg in het jaar een waardevolle voedselbron is. Je kunt het in een salade verwerken en bijvoorbeeld ook in een smoothie doen.
Het is ook lekker op een boterham of als extra rauwe groente bij de maaltijd. Het heeft een lekker frisse smaak.
De fijne wortel is ook eetbaar en kan het beste gegaard worden. Deze smaakt zoet en kastanjeachtig.
Brandnetel
Inhoudsstoffen o.a. vitaminen (A, B 1-2-5, C, D, E, K1), mineralen (o.a. calcium, kalium, mangaan, koper, silicium, ijzer, magnesium, natrium), organische zuren, looistof, chlorofyl, histamine, bitterstof, xanthofyl.
De combinatie van vitamine C, ijzer en calcium zorgt voor de bloedopbouw.
Van de jonge brandneteltoppen kan thee gemaakt worden.
De thee van Brandnetel vind ik heerlijk van smaak. Brandnetel is ook goed te verwerken in gerechten. Zo is een soep van Brandnetel heel voedzaam. Ook kan Brandnetel klaargemaakt worden als spinazie, verwerkt worden in een stamppot of in een quiche. De zaden zijn ook erg voedzaam en in het eten te verwerken.
Als voedingsmiddel is de Brandnetel een zeer waardevolle plant, dankzij de vele vitamine en mineralen. En nog smakelijk ook! Erg gunstig dus dat de Brandnetel zo makkelijk groeit. De moeite waard dus om de Brandnetel wat ruimte te geven in je tuin.
Paardenbloem
Inhoudsstoffen o.a. flavonoïden, choline, vitamine (A, B1, B2, B3, C, E, D), veel mineralen (calcium, natrium, kalium, silicium, ijzer, magnesium, mangaan, zwavel, selenium, fosfor, koper, chroom, zink), aminozuren, chlorofyl, inuline, fytosterolen, fructose, glucose, flavonoïden, slijmstof, looistof, enzymen.
Blad en bloem kunnen in de thee worden gebruikt en de wortel wordt verwerkt in de tinctuur.
Bloemen drogen is lastig, aangezien ze na plukken doorgaan met het bloeiproces en dus uiteindelijk pluis gaan vormen. Het blad is goed te gebruiken als groente, zowel rauw als gegaard.
Braamblad
Niet alleen de vruchten van de Braam zijn gezond. Ook de bladeren zijn heel nuttig.
Inhoudsstoffen o.a. looistof, bitterstof, slijmstof, flavonoïden, vitamine (A, C), mineralen (ijzer, calcium).
Dankzij de combinatie vitamine C, ijzer en calcium werkt het bloedopbouwend.
Van de bladeren kan thee gezet worden. Jonge bladeren kunnen ook in de smoothie gedaan worden.
Witte Dovenetel
Inhoudsstoffen o.a. suikers, vitaminen (B, C), mineralen (met name kalium), flavonoïden, slijmstof, looistof.
Natuurlijk is de witte Dovenetel heel goed te gebruiken in de thee en fijn te combineren met Vlier, Dennennaalden, Kamille, Munt, Brandnetel en Gember.
De Dovenetel blaadjes en bloemen zijn ook heel goed als groente te gebruiken in een salade of soep. De bloemetjes zijn leuk als garnering bij salade, koek, pannenkoek of ijs.
Dovenetel blaadjes kun je kort frituren om ze als knapperige toevoeging in gerechten te verwerken.
Melde
Een zeer veel voorkomend plantje dat vooral als onkruid gezien wordt.
Meest voorkomend is de Melganzevoet. Verder zijn er nog meer meldesoorten zoals rode Melde en Boomspinazie. Een andere bekende meldesoort is Quinoa.
De plant bevat kalium, ijzer, zink en fosfor en sporenelementen. Ook bevat het heel veel vitamine C.
Melde is als groente te eten. Het wordt vaak als spinazie klaargemaakt.
De zaden zijn ook te eten, zoals bekend van Quiona.
Smalle Weegbree
Inhoudsstoffen o.a. slijmstof, looistof, bitterstof, flavonoïden, enzymen, mineralen (silicium, kalium, zink, calcium, zwavel, ijzer, mangaan), vitamine (C, K, carotenoïden), chlorofyl.
Weegbree kan als groente gebruikt worden. zelf gebruik ik het veel in de smoothie. Het heeft veel voedingswaarde. Van de bladeren van de smalle Weegbree wordt ook wel sap geperst.
De bladeren, bloemen en zaden zijn te gebruiken.
Vogelmuur
Ook wel Miert genoemd. Een frisgroen, veel voorkomend plantje. Het blijft laag en kan flinke stukken bodem bedekken. Het heeft kleine witte bloemetjes.
Vogelmuur is eetbaar, maar heeft wel een grondsmaak. Het is rijk aan vitamine en mineralen en heeft een opbouwend effect.
En verder…
Zelfs de gewone, inheemse Berenklauw is eetbaar als je weet hoe je deze moet gebruiken. En ook Fluitenkruid, Kleefkruid en verschillende kruisbloemigen zoals Veldkers, Winterkers, Look-zonder-Look en de Pinksterbloem zijn eetbaar. Er is dus veel te vinden in de natuur of in de tuin als je het wat ruimte geeft.
Aandachtspunten
Het is wel belangrijk dat je de planten goed herkent. Niet alle wilde planten zijn als groente te eten. Er zijn ook giftige wilde planten die soms erg op een eetbare variant lijken. Zo is het Fluitenkruid heel goed eetbaar, maar het lijkt erg veel op de giftige gevlekte Scheerling, Waterscheerling en Dollekervel. Ik niet graag de verkeerde consumeren.
Ook kunnen sommige planten een wisselwerking hebben met medicijnen.
Belangrijk dus om wel te weten wat je gaat oogsten. Er zijn goede boeken te koop, zoals mijn boek ‘Help, er groeit een plant in mijn tuin!’ (met ook veel info over het verzamelen, drogen, bewaren en gebruik van de planten) en er zijn goede cursussen te volgen, zowel live als online.
Zorg dat je je op deze manier goed laat informeren door een deskundige. Dan kun je aan tafel met de vergeten groente 2.0.
Bovenstaande informatie is slechts een highlight van wat de planten voor ons kunnen betekenen. Ik kan jullie overladen met nog veel meer informatie, maar dat ga ik hier niet doen. Wil je meer weten, dan kun je jezelf verdiepen in de boeken en cursussen. Het is de moeite waard om meer te leren over wat de natuur ons te bieden heeft.
0 Comments